coaching bij Sea Level

In een intake gesprek waren er diverse vragen langsgekomen, waarbij ik de coachee een aantal kunstwerken had voorgesteld. De keuze voor Sea Level van Richard Serra in Zeewolde was uiteindelijk snel, en zeer intuïtief gemaakt door de coachee. Tijdens de sessie werd duidelijk welke rol het zeeniveau had bij de vragen van de coachee. Hieronder zijn verslag van de coachsessie. 

“Precies op het moment dat ik werd gevraagd om te solliciteren op een heel uitdagende en verantwoordelijke baan, kreeg ik de mogelijkheid om met Ineke een coachingsgesprek te voeren, geïnspireerd door een kunstwerk in de Flevopolder. Die nieuwe baan trok me erg aan maar schrikte me tegelijkertijd ook af. Zou ik staande kunnen blijven in een rol met zoveel verantwoordelijkheid, en waarin ik ongetwijfeld ook veel en vaak flinke kritiek zou krijgen? Ik was, kortom, bang om kopje onder te gaan, en wist niet of ik zo’n baan überhaupt wel moest ambiëren. Daarom koos ik, uit de opties die Ineke me gaf, het kunstwerk ‘Sea Level’ uit: een kunstwerk dat je laat ervaren dat je in de polder eigenlijk over de bodem van de zee loopt.  (Tekst gaat verder onder de foto’s) 

Het werk bestaat uit twee grote betonnen muren, van elk 200 meter lang, die in elkaars verlengde staan met een tussenruimte van ook 200 meter. De muren staan op het laagste punt van de polder. Hun bovenkant is precies zo hoog als de zeespiegel vroeger was. Beide muren beginnen met één uiteinde als een hoge wand op het diepste punt van de polder en verdwijnen met hun andere uiteinde in een helling. Wie langs de muren omhoog loopt, komt als het ware steeds verder ‘boven water’.

We begonnen ons gesprek bij één van de twee muren, op het punt waar de muur het hoogst was. ‘Onder water’ dus: precies de plek waar je kopje onder kan gaan. Ineke vroeg eigenlijk niet veel meer dan wat ik voelde bij dat ‘kopje onder’ gaan, nu we daar stonden. En totaal onverwacht werd ik overvallen door allemaal herinneringen uit mijn jeugd, waarin ik vaak gepest werd en buiten de groep viel. Ik zag mezelf opeens weer als dat kleine bange jongetje dat niet wist hoe hij zich staande moest houden en nergens houvast kon vinden. Heel emotionele herinneringen die me eigenlijk helemaal niet meer bezighielden kwamen opeens levendig terug, terwijl ik het eigenlijk alleen maar wilde hebben over de vraag of ik nou wel of niet zou doorgaan in de sollicitatieprocedure voor die baan.

“Dit was een periode die ik het liefste achter me wilde laten”, zei ik geëmotioneerd tegen Ineke. “We gaan straks verder naar boven lopen. Zullen we dat jongetje dan meenemen of hier laten? Wat wil jij?”, vroeg ze. En door die vraag vereenzelvigde ik me opeens met dat bange jongetje dat ik toen was en aan wie ik eigenlijk niet meer wilde denken. “Achterlaten? Natuurlijk niet! Dan is hij net zo zielig als vroeger, we nemen hem mee!”, was het enige wat ik dacht. Ik realiseerde me dat mijn angst om kopje onder te gaan in die baan vooral de angst was om opnieuw zo alleen te staan, afgewezen te worden, geen houvast meer te voelen. En ik realiseerde me daardoor ook, dat dat een oud gevoel is dat helemaal niet meer hoeft te passen bij het heden. En dat dat bange jongetje ook een deel van mij is, dat ik niet alleen hoef te vermijden, maar juist kan omarmen. We liepen samen tegen de helling omhoog, langs de muur die daardoor steeds minder hoog werd, tot we er overheen konden kijken. We waren uit de donkere schaduw van de muur, en hadden opeens een prachtig uitzicht en overzicht over het landschap: we waren boven water, en ik had dat kleine bange jongetje nog steeds bij me.

Ineke adviseerde me om het gevoel vast te houden dat ik had bij het boven water komen, zodat ik me het prachtige uitzicht zou kunnen herinneren in situaties waarin ik me weer kopje onder voelde gaan. Dat heeft me enorm geholpen om dichter bij mezelf te blijven en mezelf minder door angst te laten leiden. Het hielp me overigens ook om een weloverwogen besluit te nemen ten aanzien van die baan. Niet alleen door mezelf, bij het binnenstappen van de kamer waar de selectiegesprekken plaatsvonden, voor de geest te halen hoe het voelde om over die muur heen te kunnen kijken. Maar vooral ook doordat het me hielp om overeind te blijven toen ik de baan uiteindelijk aangeboden kreeg en toch weer even kopje onder dreigde te gaan. Zonder de zeggingskracht van het kunstwerk van Serra en de kundigheid van Ineke had ik waarschijnlijk deze prachtige baan aan mezelf voorbij laten gaan, terwijl ik er uiteindelijk vol vertrouwen en enthousiasme “ja” op heb gezegd.”

Deze sessie is illustratief voor een aantal dimensies die bij kunst als coach naar voren komen. Door een combinatie van de afstand tot de vraag bij de coachee, en ook de onderdompeling en symboliek opent zich een soort ruimte voor zelfinzicht en empowerment. De moeilijke herinnering aan het bange jongetje werd in deze setting beter te verdragen en de coachee kon zijn verhaal vertellen.

.

Wat zeggen cliënten van coaching met kunst?